Πάνω στο Τρικεριώτικο πουκάμισο κορβέτες αρμενίζουν..... Ένα κεντημένο κομμάτι της ιστορίας μας.

 Καλημέρα σας και καλό Σαββατοκύριακο.

     Η αγάπη μου για την παράδοση του τόπου μας στην χειροποίητη τέχνη είναι μεγάλη. Από την επικοινωνία που έχω μαζί σας, την πολύ ζεστή και τακτική, βλέπω, ότι  οι περισσότερες από εσάς αγαπούν και κρατούν παλιά εργόχειρα με ιστορία. Πιστεύω ακράδαντα, πως αν ανοίξουμε τα "μπαούλα" μας τα συρτάρια μας θα ανακαλύψουμε θησαυρούς. Οι τεχνικές, τα σχέδια, τα υφάσματα όλα τα υλικά τα οποία χρησιμοποιήθηκαν τις προηγούμενες δεκαετίες ακόμη και πιο παλιά αποτελούν παράδειγμα για τις σημερινές τάσεις στο εργόχειρο και μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σχέδια και την εμπειρία του παρελθόντος με  σύγχρονα υλικά. 
    Είχα την τύχη και την δυνατότητα να επισκεφθώ και να μιλήσω με μια γυναίκα, από το Τρίκερι, η οποία λατρεύει την παράδοση και τις διάφορες τεχνικές κεντήματος και όχι μόνο. 

Μίλησα μαζί της και έγραψα για την Τρικεριώτικη φορεσιά, ιδιαίτερα για την "ζώση" και τον τρόπο κατασκευής της στο περιοδικό Brava Ιανουαρίου που κυκλοφορεί. 

Όμως δεν μπορούσα να "χωρέσω" όλα όσα είδα και άκουσα εκεί και σας τα παρουσιάζω εδώ με φωτογραφίες και λεπτομέρειες για το πουκάμισο της στολής.

 Αξιοσημείωτο το γεγονός ότι χρονολογείται από το 1810 και σκεφτείτε, πς η Ελλάδα δεν είχε καν απελευθερωθεί από τους Τούρκους. Είναι ενδεικτική για την οικονομική κατάσταση του χωριού. Οι Τρικεριώτες ήταν καραβοκύρηδες με μεγάλη ναυτική παράδοση και βοήθησαν στον επαναστατικό αγώνα προσφέροντας τα καράβια τους.

   Συγκεκριμένα από την προσωπική συλλογή της κας Αργυρούς Νικολάου Πατσά διαλέξα να σας παρουσιάσω την «καλή» πουκαμίσα, που φοριούνταν σε γάμους, σε γιορτές και σε χαρμόσυνες στιγμές.  Οι  γυναίκες τη φορούν την ημέρα της  Ζωοδόχου Πηγής, που γίνεται χορός στην πλατεία του χωριού. Είναι σημαντικό να τονίσουμε, ότι η Τρικεριώτικη στολή δεν έχει μουσειακό χαρακτήρα. Φοριέται ακόμη και σήμερα, ενώ κάθε οικογένεια έχει η θέλει να έχει μια στη συλλογή της. Το κόστος, αγγίζει τα 15.000 ευρώ, υπέρογκο για τα σημερινά δεδομένα, λογικό όμως αν αναλογιστεί κανείς την  εργασία και τα υλικά.

    Το ύφασμα το οποίο χρησιμοποιούνταν για την Τρικεριώτικη πουκαμίσα ήταν μεταξωτό. Φτιαχνόταν στο χωριό τους, όπου γινόταν εκτροφή μεταξοσκωλήκων και ακολουθούνταν μια αρκετά ιδιαίτερη και χρονοβόρα διαδικασία για την ύφανση, τον χρωματισμό και την τελική μορφή. Αρκεί να επισημάνουμε, ότι συνήθως εκτός από το φυσικό χρώμα, έβαφαν με φυτικές βαφές σε άλλα δυο, στο κόκκινο και στο αρκελάτο (βαθύ βυσσινί). Κάθε κομμάτι υφάσματος αφού βαφόταν στη συνέχεια το βουτούσανε μέσα σε ρυζόνερο για να κολλαριστεί. Το τέντωναν σε ειδικά τελάρα για να στεγνώσει και δεν έπρεπε να βραχεί, γιατί θα χαλούσε. Μάλιστα, οι γυναίκες άπλωναν με τα χέρια τους το ρυζόνερο   και την ισιώνανε κάτω από τον ήλιο μέχρι να στεγνώσει. Άλλωστε, μια ματιά από κοντά αρκεί για να καταλάβουμε από την υφή του υφάσματος, ότι γινόταν αυτή η  τεχνική.

  Αμέσως μετά το έπαιρνε η μοδίστρα και το έραβε στο μέγεθος της κοπέλας. Και τότε έφτανε η ώρα να κεντηθεί.

  Πάνω σε χαρτί σχεδίαζαν την κορβέτα, που στόλιζε τον «γύρο» της πουκαμίσας και στη συνέχεια πάνω στο ύφασμα σε συγκεκριμένη απόσταση το ένα μοτίβο από το άλλο έτσι ώστε να υπάρχει αρμονία, ενώ στα μανίκια κεντούσαν ένα άλλο σχέδιο, τα «ξόμπλια». Χρησιμοποιούσαν το τελάρο, με το οποίο στερέωναν και τέντωναν το πολύτιμο ύφασμα για να κεντηθεί. Η βελονιά ήταν η ανεβατή και κεντούσαν με πολλή προσοχή μια χρυσοκλωστή, που ονομάζεται ξάφι. Την  προμηθεύονται από βιοτεχνίες ιερατικών ειδών και είναι πανάκριβη. Χρειάζονται  250 γραμμάρια περίπου για κάθε μια πουκαμίσα, ενώ μπορεί να κοστίζει περισσότερο και από την εργασία. Το τελείωμα της στολής ήταν μια δαντέλα που γινόταν με κοπανέλι, πάλι σε χρυσό χρώμα.

Λεπτομέρεια από τον "γύρο" της πουκαμίσας.

  Σήμερα, μπορεί κανείς να παραγγείλει στις κεντήστρες και να φτιάξουν μια αντίστοιχη πουκαμίσα. Όμως,  το σχέδιο της κορβέτας μπορεί να κεντηθεί κάλλιστα σε μεταξωτή οργαντίνα σε μια μαντίλα ή σε ύφασμα λινό, για να στολίσει σεμέν , καρέ, ακόμη και καδράκια. Η κα Αργυρώ σχεδίασε την κορβέτα και το σχέδιο το οποίο κεντιέται στα μανίκια και μπορείτε να το πάρετε από την εικόνα αν θέλετε να το κεντήσετε.

 Φυσικά η κλωστή, που θα χρησιμοποιήσουμε δεν μπορεί να είναι τόσο ακριβή. Η χρυσοκλωστή αρκεί, μπορούμε να κάνουμε συνδυασμούς χρωμάτων και έχουμε τη δυνατότητα να δώσουμε ένα όμορφο αποτέλεσμα. Η βελονιά είναι η ανεβατή, που γεμίζει το σχέδιο και δημιουργεί την αίσθηση του ανάγλυφου.
   Για το τέλος άφησα τις φωτογραφίες της σημερινής "ζώσης" η οποία κεντιέται με ιδιαίτερη τεχνική πάνω στ georgief.

Χαρακτηριστική λεπτομέρεια η αναγραφή στις άκρες των αρχικών της κεντήστρας και της ημερομηνίας κατασκευής.

Τα υλικά, πούλιες ξάφι και από κάτω κίτρινι ρετόρ για να έχει τη μορφή του ανάγλυφου.

Αργυρώ ευχαριστώ πολύ για όλα και εύχομαι από καρδιάς να συνεχίσεις να υπηρετείς την παράδοση με το κέφι και το πάθος που σε διακρίνει.

Αν νομίζετε, ότι έχετε και εσείς εργόχειρα, στολές από το μακρινό παρελθόν και θέλετε να μοιραστείτε την ιστορία τους και την τεχνική τους επικοινωνήστε μαζί μου στο nasiachat@gmail.com