Ασημίνα Ντέλιου "Παραδοσιακές φορεσιές - Βόρεια Εύβοια", γιατί "Ό,τι καταγράφεται δεν πεθαίνει...."

Καλημέρα σας.

   Όπως σας είχα υποσχεθεί στη σημερινή μου ανάρτηση σας έχω μία έκπληξη. Για εμένα είναι μεγάλη η χαρά, γιατί παρουσιάζω και από αυτόν το χώρο ένα καινούριο βιβλίο, που έγινε με κόπο και μεράκι από την Ασημίνα Ντέλιου και παρουσιάζει τις φορεσιές της Βόρειας Εύβοιας.

      Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Μέσω αυτού του ιστολογίου, έχω γράψει πολλές φορές, ότι μου δόθηκε και μου δίνεται συνεχώς η δυνατότητα να γνωρίζω ενδιαφέροντες ανθρώπους. Ανθρώπους που δεν αρκούνται μόνο στα λόγια, αλλά προχωρούν σε πράξεις και με περίσσιο μεράκι και αγάπη καταγράφουν την παράδοσή μας και δεν διστάζουν να οργώσουν σπιθαμή προς σπιθαμή ολόκληρες περιοχές για αυτό.

      Ανάμεσα σε άλλες φίλες κρατώ ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου για τη φίλη Ολυμπία η οποία ήταν ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε μένα και την Ασημίνα και με ενημέρωσε για την πολύ όμορφη δουλειά της.

     Την Ασημίνα λοιπόν, την γνώρισα μέσα από τις τηλεφωνικές μας συνομιλίες και εκείνο που συγκράτησα είναι η θέρμη και η λατρεία που έχει για αυτό που κάνει και συνεχίζει ακόμη. Μερικές φορές δεν χρειάζονται πολλά για  να καταλάβεις τον άλλο. Και θαύμασα την υπομονή και την επιμονή της εδώ και δέκα χρόνια να τρέχει όπου μπορεί, για να βρει στοιχεία και να μπορέσει να συμπληρώσει το παζλ των γνώσεων για την παραδοσιακή στολή της Βόρειας Εύβοιας και να μας δώσει αποκρυσταλλωμένες ενδιαφέρουσες γνώσεις.

  Και η "τρέλα" της φίλης μας δεν φαίνεται μόνο μέσα από τα λεγόμενά της αλλά και από τον τρόπο που αντιμετωπίζει την παραδοσιακή ενδυμασία.

Σας παραθέτω τις σκέψεις της όπως μου τις έστειλε.

"Όταν η Αναστασία μου ζήτησε να γράψω κάτι για το βιβλίο προβληματίστηκα πολύ. Δεν ξέρω τι πιθανόν θέλετε να διαβάσετε από μια συγγραφέα ενός λαογραφικού βιβλίου. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να σας μιλήσω για την εμπειρία μου.  Όταν ένας πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας-ερευνητής παρουσιάζει για πρώτη φορά τη δουλειά του στο κοινό, διακατέχεται από ανάμεικτα συναισθήματα. Η χαρά της δημιουργίας  από τη μια, που απορρέει από την ολοκλήρωση του πονήματος, η συγκίνηση όταν αντικρίζει τους ανθρώπους που τον τίμησαν με την παρουσία τους, αλλά και η ευθύνη να παρουσιάσει μια αξιοπρεπή δουλειά, τον φέρνουν αντιμέτωπο τόσο με το ακροατήριό του, όσο και με τον ίδιο τον ψυχισμό του. Όλη αυτή η συναισθηματική φόρτιση προκαλεί μια καθαρτήρια υπερχείλιση στην καρδιά του….

 Ναι, συγκινήθηκα όταν είδα στην πρώτη παρουσίαση του βιβλίου μου 170 άτομα, συγκεντρωμένα για να ακούσουν λίγα λόγια για τον πολιτισμό της πατρίδας μας. Ναι, η φωνή στέγνωσε στο λάρυγγά μου όταν τα μάτια που με κοιτούσαν στο ακροατήριο ήταν τα ίδια μάτια των ανθρώπων που λίγα χρόνια πριν πίστεψαν σε μένα και ενίσχυσαν με τις γνώσεις και τα πολύτιμα κειμήλιά τους την έρευνά  μου. Δέκα χρόνια συλλογής στοιχείων για τις βορειο-ευβοϊκές φορεσιές δεν είναι λίγα… Έχω περάσει από δεκάδες σπίτια, έχω πάρει δεκάδες συνεντεύξεις, έχω πάρει στα χέρια μου δεκάδες κειμήλια, που μου τα εμπιστεύτηκαν για να τα αναδείξω, για να μείνουν στην αιωνιότητα, να σωθούν… Δέκα χρόνια αναζήτησης και διασταύρωσης στοιχείων σε μουσεία, σε βιβλιοθήκες, στο διαδίκτυο, δέκα χρόνια δουλειάς με πάθος, με κόπο, με μεράκι για να σώσουμε ο, τι μπορεί να σωθεί, για να προβάλλουμε μια κουλτούρα που νομίζουμε ανύπαρκτη ή παρωχημένη, για να εξηγήσουμε ότι αυτές είναι οι ρίζες μας που δεν πρέπει να κοπούν, αν θέλουμε το δέντρο του πολιτισμού μας να μην ξεραθεί αλλά να καρποφορεί. Οι παραδοσιακές φορεσιές μας δεν πρέπει να είναι ένα μουσειακό είδος που το αντικρίζουμε με ενδιαφέρον, ίσως και λίγο βαριεστημένα για να περάσει η ώρα μας. Είναι σαν να είμαστε σε μία βιβλιοθήκη και χαζεύουμε τα βιβλία. Δεν μπορούν να μας πουν τίποτα έτσι. Πρέπει να κάνουμε την κίνηση, να τα ανοίξουμε και με υπομονή, να τα διαβάσουμε. Έτσι και η φορεσιά…

Δανειζόμενη την ιδέα από την συντοπίτισσά μου ποιήτρια Κατερίνα Αθηνιώτου, η φορεσιά από μόνη της μπορεί να παρομοιαστεί με κέντημα, με ΤΟ κέντημα. Η βάση του, ο καμβάς, αποτελείται από στημόνια και υφάδια. Τα στημόνια, είναι οι ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΒΑΣΕΙΣ πάνω στις οποίες δημιουργείται η ενδυμασία, είναι η ΙΣΤΟΡΙΑ μας, είναι η αρχαιότητα, το βυζάντιο, οι κατακτητές που πέρασαν από τη γη μας και τη σημάδεψαν, αφήνοντας πίσω τους κατάλοιπα και του δικού τους πολιτισμού. Τα υφάδια είναι οι ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, είναι η δομή της ελληνικής κοινωνίας και οικογένειας, είναι οι παραδόσεις και οι αξίες της, το οικονομικό και κοινωνικό status και ο ρόλος του ατόμου στα πλαίσια μίας μικρής κοινωνίας. Αυτός ο καμβάς προσφέρεται για να κεντηθεί το σχέδιο, που μέσα του πλέον κρύβεται το ΑΤΟΜΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ, η ιδιοσυγκρασία του ατόμου που θα το φορέσει, η φιλαρέσκεια, οι φόβοι και οι δεισιδαιμονίες, τα συναισθήματα, η χαρά, το πένθος… όλα αυτά συνθέτουν το εργόχειρο, όλα αυτά συνθέτουν τη φορεσιά, όλα αυτά είμαστε εμείς, η Ελλάδα μας, παντού, σε όλα, οι ρίζες μας που ξεπετάγονται μέσα από τα κύτταρά μας, καθώς οι φορεσιές μεταλλάσσονται αργά μέσα στο χρόνο, ανταλλάσσουν στοιχεία, επηρεάζονται και εξελίσσονται

Όπως σας είπα στην αρχή, ξέρω να σας πω μόνο τι αισθάνομαι, να σας πω την ιστορία πίσω από τις φορεσιές του τόπου μου, την ιστορία πίσω από τις φορεσιές κάθε ελληνικού τόπου, μιας και όλη η Ελλάδα, εντός και εκτός συνόρων, είναι μία χούφτα άνθρωποι μπλεγμένοι και ανακατεμένοι μεταξύ τους σε μία κοινή κλωστή που ξεκινάει από χιλιάδες χρόνια πριν και καταλήγει στο σήμερα. Ξέρω μόνο να πω ότι θέλω να διηγηθώ αυτή την ιστορία. Φτάνει κι εσείς να θέλετε να την ακούσετε…"

 Με εκφράζει απόλυτα με την ερμηνεία που δίνει στη χρήση της παραδοσιακής ενδυμασίας και στην αντιμετώπισή της στην σημερινή εποχή. Οι θησαυροί πρέπει να έρθουν στο φως και να μελετηθούν σε σχέση με την εποχή τους αλλά και σε σχέση με την σημερινή. Άλλωστε σήμερα, "μας βάζουν τα γυαλιά" οι μεγάλοι μόδιστροι, οι οποίοι ενσωματώνουν στοιχεία από την παραδοσιακή ενδυμασία και έχουν δημιουργήσει ένα ρεύμα το "Grecian look".

    Η  Ασημίνα δέκα χρόνια τώρα δεν αντιμετώπισε πάντα ευχάριστες καταστάσεις και δεν της άνοιξαν τις πόρτες για να τη βοηθήσουν. Χαρακτηριστικά σας μεταφέρω γεγονότα που της έμειναν κατά τη διάρκεια της  έρευνας:

      "Λοιπόν, το ένα περιστατικό που μου έκανε εντύπωση είναι όταν είχα κάνει την έρευνά μου πριν πολλά χρόνια στο εκθετήριο φωτογραφίας του Μπενάκη, κάθεται δίπλα μου μία κύρια. Με βλέπει που ερευνώ για τις φορεσιές και κοιτάει κουνώντας το κεφάλι της. Μου λέει : "με τι ασχολείστε;" της απαντώ: "γράφω ένα βιβλίο για τις παραδοσιακές φορεσιές της Εύβοιας". " Α, κάνει με ύφος, μάταιος κόπος... Και τι παραπάνω νομίζετε οτι μπορείτε να γράψετε απο την Αγγελική Χατζημιχάλη;" η αλήθεια είναι οτι νευρίασα. Δεν είναι σε καμία περίπτωση δυνατόν ένας άνθρωπος ξένος που πάει για λίγες μέρες σε μια περιοχή να έχει δει οτι ένας ντόπιος που ζει εκεί από τα παιδικά του χρόνια!!!Στεναχωρήθηκα όμως με τη στενοκεφαλιά κάποιων ανθρώπων που νομίζουν οτι η γνώση έχει τελειώσει με το έργο κάποιων αναμφίβολα αξιέπαινων και σημαντικών λαογράφων. Η γνώση δεν τελειώνει ποτέ.....

    Απεναντίας την ίδια περίοδο της δυσπιστίας απέναντι στην όλη έρευνα τηλεφωνώ στο Μουσείο των Φίλων του Γ.Δροσίνη στην Αθήνα και τους παρακαλώ να μου πουν πού μπορώ να βρώ ένα αντίτυπο απο κάποια βιβλία του Δροσίνη. Εκείνη την εποχή δεν κυκλοφορεί ο Δροσίνης, λίγα χρόνια αργότερα δημοσιεύτηκαν ξανά τα Άπαντα και μπόρεσα να τα αγοράσω και να τα έχω στη βιβλιοθήκη μου. Τηλεφωνώ λοιπόν στον υπεύθυνο ο οποίος μου ζητά τη διεύθυνσή μου και σε δύο μέρες μου στέλνει φωτοτυπίες το ΅Βοτάνι της Αγάπης" ολόκληρο με δικά του έξοδα τα οποία δεν δέχτηκε επ' ουδενί να του τα στείλω. Τώρα που ολοκληρώθηκε το βιβλίο πέρασα απο τη βίλα Αμαρυλλίς στην Κηφισιά με σκοπό να τους ενημερώσω για την εξέλιξη και είδα το αρχοντικό έρημο και την εγκατάλειψη σε όλο της το μεγαλείο. Στενοχωρήθηκα..."

Η παρουσίαση του βιβλίου έγινε με μεγάλη επιτυχία το Σάββατο 28 Μαρτίου στην Ιστιαία και μπορείτε να ενημερωθείτε εδώ. 

Οι φωτογραφίες είναι από http://istiaiapress.blogspot.gr/2015/03/blog-post_860.html 

 Επίσης, αν κάποια από εσάς ενδιαφέρεται να το αγοράσει μπορεί να επισκεφθεί τις εκδόσεις Φυλάτος και να το παραγγείλει σε ηλεκτρονική ή έντυπη μορφή.

Η έρευνα συνεχίζεται και μέσα από αυτό το ιστολόγιο η Ασημίνα απευθύνει ένα κάλεσμα σε όσους και όσες έχουν αυθεντικές στολές ή κοσμήματα να μη διστάσουν να τα δείξουν και να αφήσουν να καταγραφούν, γιατί όπως λέει χαρακτηριστικά: "Ό,τι καταγράφεται δεν πεθαίνει. Ό,τι φυλάμε κλειδαμπαρωμένο στα μπαούλα μοιραία η ανωνυμία του είναι και η καταστροφή του...."

Καλοτάξιδο το Βιβλίο σου Ασημίνα και περιμένουμε τη συνέχειά του. 

Άλλωστε, η παράδοση είναι ανεξάντλητη πηγή γνώσης και έμπνευσης.